Nowe okulary a dziwne widzenie. Co z tą adaptacją?

Odbieramy nowe okulary i niespodzianka, widać – ale jakoś dziwnie widać.
Tak to się zdarza, zwłaszcza jeśli zmieniła się wada i w okularach mamy nowe moce soczewek.

W jaki sposób nasze oczy widzą świat?

Na początku trzeba wspomnieć że widzimy mózgiem, oczy to tylko detektor obrazu. Na marginesie, obraz w oku powstaje odwrócony, więc w oku świat widać “do góry nogami”. Od oka drogą nerwu wzrokowego “obraz” wędruje do mózgu, żeby było ciekawie dwoma drogami, bo na skrzyżowaniu nerwów wzrokowych następuje wymiana włókien nerwu wzrokowego przekazującego informację z przynosowych części siatkówek oka…. Tak, trochę to skomplikowane – ogólnie obrazy z obu oczu są wymieszane i takie za pośrednictwem ciał kolankowatych bocznych, promienistości wzrokowej trafiają do kory wzrokowej w płacie potylicznym mózgu, a ten musi to poskładać – i tu zaczynają się schody.

Mózg otrzymuje obrazy z dwojga oczu, które z założenia są nieco różne ze względu na nieco inny punkt widzenia każdego z oczu. Ten szczegół umożliwia nam widzenie przestrzenne, ale też generuje sporo pracy dla ośrodków wzrokowych. Widzimy przecież pojedynczy obraz, zatem mózg musi dopasować dwa oddzielne obrazy do siebie i stworzyć jeden trójwymiarowy.

Nowe okulary – adaptacja do nowych soczewek okularowych

Kiedy zakładamy okulary korygujące naszą wadę wzroku, widzimy obraz wyraźniej, ale widzimy obraz, który powstaje dzięki soczewkom okularowym, a ten może się różnić od oryginału. Obraz z soczewek okularowych wnosi zniekształcenia, które wynikają z konstrukcji samych soczewek.

Przykładowo – w korekcji astygmatyzmu mamy różne wartości powiększenia poprzecznego obrazu, co powoduje zniekształcenie, rozciąganie czy pochylanie widzianego obrazu. W korekcji nawet prostych wad sferycznych, czyli np. samej krótkowzroczności lub nadwzroczności, w peryferyjnych częściach soczewek obraz jest obarczony aberracjami, czyli zniekształceniem. W popularnych soczewkach progresywnych obraz ulega ciągłym przemianom w zależności od strefy soczewki – tutaj jest dopiero dużo zniekształceń!

W przypadku patrzenia na świat przez okulary – zmienione obrazy są dwa i to jeszcze bardziej różniące się między sobą, ponieważ do różnych punktów widzenia każdego z oczu dochodzą jeszcze zmiany w powstałych obrazach dzięki soczewkom korygującym daną wadę wzroku. Takie warunki skorygowanego widzenia generują jeszcze więcej pracy dla ośrodków wzrokowych, a wynik sumaryzacji dwóch obrazów może być zaskakujący. Właśnie taki zsumowany obraz widzimy w okularach i to jest powód dziwnego odczucia skrzywienia, rozchwiania obrazu. Zatem kolejność działań nabywcy nowej pary szkieł powinna być następująca: nowe okulary, adaptacja i dopiero później ocena jakości widzenia, bo pierwsze wrażenie może być zaskakujące.

Nowe okulary – skąd się bierze „dziwne widzenie”?

Na szczęście mózg to bardzo sprawny komputer i z czasem “prostuje” swoje błędy odwzorowania, a zmienione, dziwne obrazy stają się akceptowalne, czyli przyzwyczajamy się do nich i przestajemy zauważać aberracje.

Niestety sprawność i elastyczność mózgu ma swoje granice i jeśli ilość zniekształceń przerośnie “moce obliczeniowe” naszego “procesora”, wtedy nie jesteśmy w stanie zaakceptować nowej korekcji. Paradoksalnie często w nowej korekcji jednoocznie widzimy więcej szczegółów i wyraźniej, ale w widzeniu obuocznym nie jesteśmy w stanie widzieć komfortowo, zwłaszcza kiedy z zacisza gabinetu wyjdziemy na zewnątrz – prosto w otwartą przestrzeń. Nowe okulary i dziwne widzenie to nic dziwnego, tak często bywa.

Ile trwa adaptacja do nowych okularów?

Specjalista podczas badania wzroku ocenia, oprócz wady wzroku, możliwość adaptacji do nowej korekcji. Zatem nie należy przesądzać o jakości nowej korekcji w pierwszej chwili – należy ją ocenić po upływie pewnego czasu, który jest potrzebny do adaptacji. Ten czas jest indywidualną cechą osoby i może się bardzo różnić, ale można przyjąć że nie powinien przekraczać 3 tygodni.

Dlaczego przepisane moce na dwóch receptach różnią się – niewyraźne widzenie a adaptacja

Możliwości adaptacji do nowych warunków widzenia są osobniczo zmienne, dlatego często przepisane moce korekcji na recepcie okularowej są inne niż faktyczna wada wzroku. Czasami w korekcji wzroku dochodzi się stopniowo do pełnego skorygowania wady wzroku przy kolejnych zmianach okularów, a czasami nigdy nie wprowadza się pełnej korekcji.
Niewyraźne widzenie w nowej korekcji w stosunku do widzenia podczas badania w pełnej korekcji to cena, jaką trzeba „zapłacić” za ułatwienie procesu adaptacji do nowych okularów, który wówczas jest rozłożony w czasie i przez to mniej dokuczliwy.

Adaptacja do nowych okularów to czasami trudny okres – od czego zależy?

Należy pamiętać, że oko to żywy narząd i kształt poszczególnych jego części może ulegać zmianom, np. krzywizna filmu łzowego z godziny na godzinę, więc wartość zmierzonej korekcji dotyczy danej chwili i może ulegać nieznacznym zmianom w czasie. Zatem jeśli wykonamy 2 oddzielne badania wzroku, to prawdopodobnie będą się różniły na tyle, na ile zmienne są nasze oczy.

Na wartości wady wzroku oprócz budowy oka i rozogniskowania, w przypadku niedopasowania jego struktur, wpływ mogą mieć przyjmowane leki i choroby np. cukrzyca.

Zmiany wady wzroku powoduje też wiek, po 40 roku życia struktura soczewki ocznej zaczyna wyraźniej się zmieniać – jakoś tak rączki robią się za krótkie, żeby coś przeczytać, czyli nieuchronnie wstępujemy do elitarnego klubu presbiopów. Zmiany w naszych soczewkach powodują, że z roku na rok potrzebujemy innych okularów do czytania – uspokajamy, to zupełnie naturalne.

Jak rozpoznać źle dobrane okulary?

Ogólnie jeśli pomimo upływu czasu nie możemy się przyzwyczaić do nowej korekcji, należy zgłosić się do optyka. Czy to mogą być źle dobrane okulary?

Tak, czasami w wykonaniu okularów pojawiają się błędy lub samo badanie wykonano błędnie – wszak nie myli się tylko ten, kto nic nie robi. Pamiętajmy jednak, że sami nie jesteśmy w stanie osądzić, czy doszło do pomyłki i kto jest winien. Tylko odwiedzając optyka, który zmierzy parametry okularów możemy otrzymać informację, gdzie powstał problem. Zaskakująco może okazać się, że błędu nie popełnił ani optyk, ani badający optometrysta czy okulista. Czasem nowe warunki widzenia mogą być trudne do akceptacji dla użytkownika okularów – pomimo wyraźniejszego obrazu rzeczywistości.
Może być tak, że przepisaną korekcję trzeba zmodyfikować, np. kiedy dobrano za mocne okulary, ale to może nam wyjaśnić optyk lub osoba badająca wzrok, optometrysta lub okulista.

Jakie są objawy źle dobranych okularów?

Objawy mogą być różne – od rozmazanego obrazu po ból i zawroty głowy. Takie objawy należy skonsultować z optykiem lub osobą wykonującą badanie, bo sami nie jesteśmy w stanie tego ocenić – konieczne są pomiary i analiza wyników, żeby oszacować, czy problem leży w źle dobranych mocach czy w trudnym okresie adaptacji.

Dlaczego boli głowa w okularach?

Cóż u pewnej części osób okres adaptacji może być trudniejszy np. ktoś może odczuwać ból głowy, zawroty głowy – jak najbardziej, to mogą być efekty nowej korekcji. W pierwszej kolejności należy udać się do optyka – jeśli objawy są silne, to niezwłocznie!

Ból głowy może pojawiać się na skutek zmian w obrazie, jaki widzimy w nowych okularach, przyczyną może być też ucisk oprawki okularowej jak również przyczyna może być niezwiązana z nową korekcją.

Zmiany w obrazie mogą dotyczyć percepcji odległości, kształtu czy położenia obrazu, więc mózg w okresie adaptacji ma więcej “pracy” do wykonania i możemy mieć nieprzyjemne odczucie. Przy zmianie warunków widzenia protestować może też nasz błędnik – nasza percepcja położenia i miejsca w przestrzeni zależy od wielu wskazań m.in. błędnika. Jeśli oczy widzą inny horyzont, a błędnik czuje go w innym położeniu, to mamy konflikt, który może manifestować się bólem głowy czy zawrotami.

Nowe okulary i ból głowy to możliwe doświadczenie w okresie adaptacji do nowych okularów – są to jednak dość rzadkie przypadki i zawsze wymagają konsultacji z optykiem, optometrystą lub okulistą.

Po więcej informacji i profesjonalne badanie wzroku zapraszamy do naszych salonów optyk Łódź, gdzie uzupełnimy informacje.